Mitokondri hücrelerin güç kaynağıdır. Bu yazımızda mitokondri nedir, mitokondri yapısı, görevi ve özelliklerinden bahsedeceğiz.
Mitokondri nedir?
Mitokondri, hücrelerimizin önemli parçalarından biridir çünkü hücrenin geri kalanının kullanabileceği gıdalardan enerji üretirler. Mitokondriler, hücrenin güç merkezleri olarak bilinir.
Mitokondri Organeli Özellikleri
Hayvanlar ve bitkiler, ökaryotik hücreler adı verilen birçok karmaşık hücreden oluşur. Bu hücrelerin içinde organel adı verilen hücre için özel işlevler yerine getiren yapılar bulunur. Hücre için enerji üretmekten sorumlu olan organel mitokondridir.
Mitokondri, hücre boyunca serbestçe yüzen küçük organellerdir. Bazı hücrelerde birkaç bin mitokondri bulunurken bazılarında hiç yoktur. Kas hücreleri çok fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar, bu yüzden çok fazla mitokondriye sahip olurlar. Nöronların (sinir uyarılarını ileten hücreler) ise bu kadar çok enerjiye veya mitokondriye ihtiyacı yoktur. Bir hücre hayatta kalmak için yeterli enerji almadığını hissederse, daha fazla mitokondri oluşturulabilir.
Mitokondriler, oksijenli solunum yapan ökaryotik hücrelerde bulunur. Prokaryotik hücrelerde ve memelilerin alyuvarlarında bulunmaz.
Ayrıca bunu da okuyabilirsiniz: Ribozom Nedir? Ribozomun Görevi Ve Özellikleri
Bir Hücrede Kaç Tane Mitokondri Vardır?
Farklı hücre türleri, farklı sayıda mitokondriye sahiptir. Bazı basit hücreler yalnızca bir veya iki mitokondri içerir. Bununla birlikte, kas hücreleri gibi çok fazla enerjiye ihtiyaç duyan karmaşık hayvan hücreleri, binlerce mitokondriye sahip olabilir.
Mitokondri Görevi
Mitokondriler hücrelerin enerji kaynağı olarak kullandığı bir molekül olan adenozin trifosfat ( ATP ) kaynağının çoğunu yaparlar . Ana işleri bu enerji dönüşümüdür. Hücreye enerji sağlamak için glikozu okside ederler. Hücresel enerji sağlamaya ek olarak da mitokondri: sinyal verme , hücresel farklılaşma, hücre ölümü ve hücre bölünme döngüsünün ve hücre büyümesinin kontrolü gibi bir dizi başka süreçte rol oynarlar.
Hücrelerin Enerji Fabrikaları: Mitokondriler
Mitokondrinin temel işlevi hücre için enerji üretmektir. Hücreler enerji için ATP adı verilen özel bir molekül kullanır. ATP, adenozin trifosfat anlamına gelir. Hücre için ATP, mitokondri içinde yapılır. Mitokondriyi hücrenin enerji fabrikası veya enerji santrali olarak düşünebilirsiniz. Mitokondrinin hücredeki ana rolü, glikoz almak ve kimyasal bağlarında depolanan enerjiyi hücresel solunum adı verilen bir süreçte ATP yapmak için kullanmaktır.
Mitokondrilerin. Kendilerine ait ribozom,DNA ve RNA ları vardır. Mitokondriyal DNA’da rekombinasyonun neredeyse yokluğu, onu popülasyon genetiği ve evrimsel biyoloji için yararlı kılar. Mitokondriyal DNA’lar mitokondrinin matriks denilen, sitoplazma benzeri sıvısı içinde bulunan halkasal yapılı DNA molekülüne denir. Bunlar bakteriler gibi yuvarlaktır .
Hücresel Solunum Nedir?
Mitokondri, hücresel solunum süreci yoluyla enerji üretir. Hücrenin biyokimyasal süreçleri hücresel solunum olarak bilinir . Hücresel solunumla ilgili reaksiyonların çoğu mitokondride gerçekleşir. Mitokondri, hücreyi enerji dolu tutan çalışan organellerdir. Mitokondri, karbonhidrat formundaki besin moleküllerini alır ve ATP’yi üretmek için bunları oksijenle birleştirir . Doğru kimyasal reaksiyonu üretmek için enzim adı verilen proteinleri kullanırlar.
Mitokondri’nin Yapısı
Mitokondri, enerji üretmeye yardımcı olan ayrı bir yapıya sahiptir.
Dış zar – Dış zar, pürüzsüz ve şekli yuvarlak bir damladan uzun bir çubuğa değişen bir dış zar ile korunur. İç zar – Hücredeki diğer organellerin aksine, mitokondrinin iç zarı da vardır. İç zar birçok kıvrımla buruşur ve enerji üretmeye yardımcı olmak için bir dizi işlevi yerine getirir.
Krista – İç zardaki kıvrımlara krista denir. Tüm bu kıvrımlara sahip olmak, iç zarın yüzey alanını artırmaya yardımcı olur.
Matris – Matris, iç zarın içindeki boşluktur. Mitokondrinin proteinlerinin çoğu matrikste bulunur. Matris ayrıca ribozomlar ve DNA bu mitokondriye özgüdür.
Mitokondrinin Diğer İşlevleri
Mitokondri, enerji üretmenin yanı sıra hücresel metabolizma, sitrik asit döngüsü, ısı üretme, kalsiyum konsantrasyonunu kontrol etme ve belirli steroidler üretme gibi hücre için başka işlevler de gerçekleştirir.
Mitokondri, bakteri hücre bölünmesine benzer şekilde ikili bölünme ile bölünür. Tek hücreli ökaryotlarda mitokondrinin bölünmesi hücre bölünmesiyle bağlantılıdır .
Mitokondri Hakkında İlginç Gerçekler
- Hızla şekil değiştirebilir ve gerektiğinde hücre içinde hareket edebilirler.
- Hücre daha fazla enerjiye ihtiyaç duyduğunda, mitokondri büyüyerek ve sonra bölünerek çoğalabilir.
- Hücre daha az enerjiye ihtiyaç duyarsa, bazı mitokondriler ölür veya hareketsiz hale gelir.
- Mitokondri, bazı bakterilere çok benzer. Bu nedenle, bazı bilim adamları bunların aslında daha karmaşık hücreler tarafından emilen bakteriler olduğunu düşünüyorlar.
- Farklı mitokondriler, farklı proteinler üretir.
- Bazı mitokondriler, çeşitli işlevler için kullanılan yüzlerce farklı protein üretebilir.
- ATP formundaki enerjiye ek olarak, küçük miktarlarda karbondioksit de üretirler.
Bir önceki yazımız olan Ribozom Nedir? Ribozomun Görevi Ve Özellikleri başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
