Basit Makine Nedir?
Basit makineler, insanların hayatlarını – işlerini kolaylaştırmak üzere geliştirilen araçtır. Pek çok alanda kullanılır.
Basit makine, kuvvetten kazanç sağlamak, yoldan kazanç sağlamak açısından geliştirilmiştir. Aynı zamanda kuvvetin yönünü değiştirmek, işin yapılma hızını arttırmak açısından da avantajlıdır. Bir enerji türünü başka bir enerji türüne çevirmek amaçtır diyebiliriz.
Ayrıca Bunu da Okuyabilirsiniz: Kuvvet Nedir? Kuvvet Ve Hareketin Etkileri
Basit Makine Tarihi
Basit makine fikri M.Ö’lere dayanır. Yunan filozofu Arşimed’le ortaya çıktığı bilinir. Koldaki mekanik avantaj fikrinin keşfedilmesi ile ortaya çıkmıştır. Arşimet’in kolu ile ilgili sözü; bana durmak için bir yer ver, ben de dünyayı hareket ettireceğim şeklindedir. Mekanik avantaj kullanarak, elde edilecek kuvvet yükselme miktarında bir sınır olmadığını iddia eden görüşüdür.
Yunan filozofları klasik beş basit makineyi tanımlayarak, ideal mekanik avantajlarını hesapladılar. İskenderiye Heron tarafından; kolu, ırgat, kasnak, kama ve vida olarak listelenmiştir. İmalat ve kullanımlarını da açıklamıştır. Ancak kuvvet ve mesafe kavramları yer almıyordu.
Basit makine tarihi için Simon Stevin eğik düzlemin mekanik avantajını elde etmiştir Diğer makinelere de bunu uygulamıştır. Basit makinelerin enerji yaratmadığını, sadece dönüştüğünü açıklayan ilk kişidir. Klasik ayar sürtünme kuralları ise Leonardo da Vinci tarafından keşfedilmiştir. Yayınlanmamıştır. Defterlerinde belgelendiği görülür. Sürtünmenin eterik bir sıvı olduğu düşüncesi, Newton öncesi bilime dayanmaktadır.
Kaldıraçlar
Az kuvvet ile büyük yükleri kaldırma mantığı, kaldıraçlar ile açıklanıyor. Bu tür kaldıraçlar için formül her zaman kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu olarak açıklanır. Kuvvet kolu, kuvvet ile destek arasındaki mesafe olarak açıklanır. Yük kolu da yük ile destek arasındaki mesafe olarak açıklanır.
Kullanım alanları;
Kaldıraçların az kuvvet ile büyük yükleri kaldırması mümkün. Yük kolu ile kuvvet kolu uzunluklarının eşit olması durumunda, uygulanan kuvvet yük kadar olacaktır. Kuvvet kolu ne kadar uzun olursa, yükü kaldırmak için harcanacak olan kuvvet de o kadar az olacaktır. Basit mantık ile bu kaldıraçların kuvvetlerinin azaltılması söz konusu.
Eğik Düzlem
Bir diğer basit yöntem ise eğik düzlem oluyor. Bir yükü, ağırlığından daha küçük bir kuvvet ile yukarıya kaldırmak için kullanılacaktır. Eğik düzlem resminde, A noktasındaki cismin C noktasına çıkarılması için yapılan iş, aynı cismin B noktasından C noktasına çıkarmak için yapılan işe eşit olduğunu bilmelisiniz.
Az kuvvet ile yükü taşımak;
- Eğik bir düzlemde boyu uzatarak olacaktır.
- Eğim açısının küçültülmesi sağlanabilir.
Eğim açısının büyümesi durumunda, düzlemin boyu kısalırsa daha çok kuvvet uygulanması gerekiyor. Bunları göz önünde bulundurarak daha az kuvvetle daha çok yük kaldırma mantığı ile basit makineler oluşturulmuştur. Basit makineler sayesinde, yüklerin kaldırılması daha kolay hale gelmiştir. Hayatın pek çok alanında kullanımı sağlanarak, bu kavramlar üzerinden basit şekilde yük kaldırma işlemlerinin gerçekleşmesi sağlanmıştır.
Makaralar
Makaralar, iş yapma kolaylığı sağlayan basit makinelerden biridir. 3 çeşidi vardır. Basit makinelerin uygulandığı alanlardan biridir. Sabit makaralar, hareketli makaralar ve palangalar olmak üzere 3 çeşit üzerinden seçenekler sunulmuştur.
- Sabit makara: Yalnız makara döner. Bir yere monte edilmiş şekilde kullanılır. Kullanımda kuvvetin yönünü değiştirme özelliği de vardır.
- Hareketli makara: Yük, serbest olan makaraya bağlıdır.
- Palanga: Az kuvvetle çok yük kaldırmak için kullanılan makaraların kombinasyonu olarak açıklanır. Sabit makaraya aynı gövdeye bağlı bir ya da birden fazla hareketli makaranın ilave edilmesi ile meydana gelecektir.
Oluşturulan makaralar ile yük kaldırma işlemlerinin sorunsuz şekilde olmasını sağlar. Basit makine mantığı ile çok rahat bir şekilde kaldırmanın gerçekleşmesi söz konusu olur.
Ayrıca Bunu da Okuyabilirsiniz: Kütle ve Ağırlık Nedir? Kütle Ve Ağırlık Hakkında Bilgileri
Basit Makineler hakkında Eğlenceli Gerçekler
- Basit makineler ilk olarak Yunan filozof Arşimet tarafından keşfedildi ve tanımlandı .
- Mısırlılar piramitleri inşa etmeye yardımcı olmak için muhtemelen eğim düzlemi kullandılar. Bunlar rampaları kullanarak, büyük taşları tepeye çıkarmayı çok daha kolay hale getirirdi.
- Galileo basit makinelerin nasıl çalıştığına dair çalışan bir matematiksel teori geliştiren ilk kişiydi.
- Bisikletiniz, daha karmaşık bir makine yapmak için neredeyse her tür basit makineyi kullanır.
- Tekerlek ve aks, insanlık tarihinde önemli bir icattı. İlk olarak yaklaşık 5.000 yıl önce Sümerler tarafından ilk defa kullanıldı.
Daha fazla fizik makaleleri için sitemize abone olabilir, sosyal medya kanallarımızdan bizleri takip edebilirsin.
Benzer Aramalar: basit makine nedir ve özellikleri, Basit makineler ne ise yarar, Basit makineler işten kazanç sağlar mı, Basit Makineler, Basit makineler nelerdir, Basit makineler enerji tasarrufu sağlar mı, Basit makine Çeşitleri, basit makineler 8. sınıf, Basit makine Nedir pdf, basit makine nedir ödev, basit makine nedir özet..
Bir önceki yazımız olan Yerçekimi Nedir? Gezegenlerin Yerçekimi İvmeleri başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
