Bu yazımızda kuvvet nedir, kuvvetin özellikleri ve kuvvetin etkileri nelerdir gibi konularda bahsedeceğiz. Kuvvet, bir nesnenin hızlanması, yavaşlaması veya şekil değiştirmesine neden olan itme veya çekme kuvvetidir.
Uzatılmış bir silginin gerilimi, bir yağmur damlasının maruz kaldığı yerçekimi ve bir jet motorunun itme kuvveti; bunların hepsi kuwetlere birer örnektir. Kuvvet, bir nesnenin hareket etmeye başlaması, yavaşlaması, yön veya şekil değiştirmesini sağlayan bir etkidir. Kuvvet Nedir’i ayrıntılı olarak inceleyelim.
Kuvvet Nedir?
Kuvvet Nedir? Kuvvet, hız, yön veya şekilde değişikliğe neden olan bir itme veya çekmedir. Bazı kuvvetler hızdan etkilenir, bazı kuvvetler etkilenmez. Kısaca kuvvet itme veya çekme gücüdür. Her gün gördüğümüz birçok farklı kuvvet vardır.
Örneğin, buzdolabı kapısını açtığınızda, kolu çekerek bir kuvvet uygularsınız. Rüzgar estiğinde, kıyafetlerimizi geri çeken veya saçımızı yüzümüze savuran güç bir kuvvettir.
Bazı kuvvetler küçüktür, bazıları çok büyüktür. Kuvvetleri inceleyen bilim insanlarına Fizikçi denir.
Fizik, her şeyin yapılması ile ilgilenir. Kuvvetler dolaylı veya doğrudan olabilir. Bir kuvvet doğrudan olduğunda, bir nesne diğerine dokunur veya temas eder. Buzdolabının kapısını açmanız doğrudan bir kuvvettir.
Dolaylı kuvvete mıknatıs örnek verilebilir çünkü o nesneye dokunmasa bile bir nesneyi çeker ( bir mıknatısın demir veya çiviyi çekmesi gibi ).
Kuvvetler Ve Hızlanma
En çok belli olan kuvvet etkisi hızlanmadır. Topu belirli bir yükseklikten bırakın; yerçekimi kuvveti topu gittikçe hızlandırarak yere doğru hareket ettirecektir. Top hızlanır; çünkü etki kuvvet de topun hareket yönünde, aşağıya doğru etki etmektedir.
Topu havaya doğru fırlatın, bu kez aynı yerçekimi kuvveti topu giderek yavaşlatacaktır. Buna etkiye negatif hızlanma olan, yavaşlama adı verilir. Top yavaşlar; çünkü yerçekimi kuvveti hareketinin zıt yönünde etki etmektedir.
Bir nesne üzerindeki kuvvetin artırılması hızını artıracaktır. Hızlanma, kuvvet ve ağırlık arasındaki ilişki: Kuvvet= ağırlık x hızlanma.
Kuvvetler birbirini eşitleyebilir. Suya düşen bir taş aşağıya doğru ağırlık kuvveti, taş ve su arasındaki sürtünmeden kaynaklanan, yukarıya doğru etki eden kuvvete eşit oluncaya kadar hız kazanır. İki kuvvet birbirini dengeler, yani artık hızlanma yoktur. Hız sabit kalır.
Kuvvet Çiftleri
Kuvvetler her zaman çiftler halinde oluşur. Örneğin bir kayakçı, kayak batonlarını geriye doğru ittiğinde, batonlardaki ters kuvvet kayakçıyı ileriye doğru iten bir kuvvet yaratır. Boyut olarak kuvvetler eşittir, ancak zıt yönlerde etki yaparlar.
Bazen, kuvvet çiftlerinden birisi diğeri kadar belli değildir. Topu yere doğru çeken kuvvet yerçekimi tarafından oluşturulur. Dünya topu çektiği gibi, top da dünyayı çekmektedir. Ancak dünyanın kütlesi o kadar büyüktür ki, topa doğru hareketi çok önemsiz kalır.
Statik Kuvvetler
Bazı durumlarda kuvvetler harekete neden olmaz. Eğer bir kitap masanın üzerinde duruyorsa, üzerinde aşağıya doğru etki eden bir yerçekimi kuvveti vardır. Kuvvetlerin nesneleri hareket ettirmesine rağmen kitap hareket etmemektedir; çünkü üzerinde yukarıya doğru etki eden zıt yönde eşit bir kuvvet vardır.
Kitap masaya baskı yaptıkça, masa da kitaba yukarıya doğru baskı yapar. İki kuvvet dengelenmiştir ve bu yüzden kitap hareket etmez. Kitabın üzerindeki yukarıya doğru etki eden kuvvete reaksiyon kuvveti denir, kitabın ağırlığına göre bir reaksiyon kuvveti ortaya çıkar.
Kuvvetler Çalışma Ve Enerji
Kuvvet, bir kütlenin hareketine neden olduğu zaman çalışır. Çalışma, bir enerji biçiminin başka bir enerji biçimine dönüştürülmesidir. Örneğin bir insan yürüdüğünde, bacaklarındaki kaslar kuvvet üretmek için kandaki maddelerden aldıkları kimyasal enerjiyi kullanır. Kuvvet, insanı hareket ettirdikçe çalışır ve onun kinetik enerjisini artırır.
Kuvvet Birimi Nedir?
Kuvvet Birimi Nedir? Kuvvetin birimi newton’dur, simgesi N’dir. Yerçekimi her bir kiloluk kütle için 9.8 N kuvvet kullanır. Tipik bir arabanın motoru 4.500 N kuvvet üretirken, bir Boeing 747 jumboinun dört adet RB211-524 Rolls Royce jet motoru, kalkış için tam gaz çalıştırıldıklarında toplamda 1.000.000 N’den fazla kuvvet üretir.
Kuvvetin Ölçülmesi
Kuvvet Nasıl Ölçülür? Kuvvetler, nesneler üzerinde oluşturdukları etkilerle ölçülürler. Yaylı tartı basit bir kuvvet ölçme aletidir. Bir gösterge ve bir kancaya bağlı bir yaya sahiptir. Kanca, üzerine kuvvet bindikçe yayı gerer ve gösterge newton cinsinden işaretlenmiş cetvel üzerinde ilerler.
Gerilen yayın gerilim kuvveti, kancaya uygulanan kuvvete denk gelince gösterge cetvel üzerinde sabit bir yerde kalır. Yay ne kadar güçlü olursa, bu tartıyla ölçülebilecek kuvvet aralığı da o kadar artar.
Diğer aletler gerildiklerinde veya sıkıştırıldıklarında yüzeyleri yüklenen piezoelektrikli malzemeler kullanırlar.
Kaldırma Kuvveti Nedir?
Kaldırma Kuvveti Nedir? Birçok durumda, tek bir kuvvet uygulanması sonucunda meydana geleceklerin oluşturulması için aynı anda birkaç farklı kuvvet harekete geçer.
Nehirdeki bir teknede oturan bir kürekçiyi düşünün. Ağırlığı kaldırma kuvvetiyle dengelendiği için tekne suyun üzerinde yüzer. Kürekçinin ağırlığı oturduğu yerin reaksiyon kuvvetine denktir. Eğer hiçbir şey hareket etmezse, bu kuvvetlerden hiçbirisi hiçbir iş yapmaz.
Kürekçi kürekleri kavrayıp, kürek çekmeye başladığı zaman, küreklerin geniş kısmı suyu ters yönde iter. Bu hareket tekneyi ileriye doğru iten bir reaksiyon kuvveti yaratır. Aynı zamanda ilerleme yönüne etki eden sürtünme de vardır. Küreklerin itme kuvveti ve sürtünme kuvveti arasındaki fark sonucunda tekne hızlanır veya yavaşlar.
Gemiler kaldırma kuvvetleri, ağırlıklarıyla dengelendiği için su üzerinde yüzüyor. Sabit hızda, römorkörün itici kuvveti, römorkör ve iki mavnanın toplam çekme kuvvetine denk geliyor. Çekme halatlarındaki gerilim mavnaları ileriye doğru çekiyor.
Yerçekimi Nedir? | Kuvvet Nedir?
Yerçikimi kuvveti Nedir? Yokuş aşağı bisiklet sürerken, pedal çevirmeniz gerekmediğini fark etmişsinizdir. Çünkü dolaylı bir kuvvet sizi ve bisikleti aşağı çeker. Bu kuvvete yerçekimi denir .
Yerçekimi, tüm nesneleri bir araya getiren bir kuvvettir. Bir nesnenin kütlesi ne kadar büyükse, o kadar fazla yerçekimi vardır. Yerçekimi, nesneler birbirine daha yakın olduğunda da daha güçlüdür.
Yerçekimi, bir şeyin kütlesine bağlıdır. Kütlesi olan herhangi bir nesnenin çekim kuvveti vardır ve diğer nesneleri ona doğru çeker. Dünyanın yerçekimi kuvveti nesneleri ona doğru çeker.
Yerçekimi her zaman çeken bir kuvvettir. Masanın üzerine bir bardak su koyduğunuzda, yerçekimi nedeniyle orada kalır. Bir trambolin üzerine atladığınızda, yerçekimi nedeniyle geri inersiniz.
Yerçekimi öyle büyük bir kuvvettir ki, Dünya gezegenimizin bir yörüngede hareket etme şeklini kontrol eder ve güneş tarafından çekilir.
Dünya’da yerçekimi çekimi Ay’dakinden daha büyüktür. Kütleniz hem Dünya’da hem de Ay’da aynı olacaktır, ancak ağırlığınız Ay’da Dünya’dakinden altıda bir daha az olacaktır. Bunun nedeni ise Ay’daki yerçekiminin Dünya’dakinin altıda biri olmasıdır.
İsaac Newton‘un elma hikayesi çocukluktan beri okullarda öğretilir. Sanki bir tesadüf gibi kafasına elmanın düşmesiyle Newton’ un birden aydınlanması ve yer çekimini keşfetmesi anlatılır.
Daha ayrıntılı bilgi için: yerçekimi kuvveti nedir?
Hareket Nedir ? | Kuvvet Nedir?
Hareket Nedir? Hareket kuvvetten kaynaklanır. Tüm kuvvetler harekete neden olmaz! Örneğin, ailenizin arabasının arkasından itmeyi denediyseniz, itme ile kuvvet kullanırsınız , ancak araba hareket etmez.
Harekete neden olan bir güç örneği bisiklete binmektir. Bisikleti sürdüğünüzde pedalları itersiniz ve dişlilere bağlı olarak, bu da tekerleklerin dönmesine neden olur. Bisiklet kendi kendine hareket etmez.
Hareket halindeyken, bisiklette pedal çevirerek onu zorlamanız gerekir. Dişliler nedeniyle, pedalların üzerinde küçük bir kuvvet bisikletin hareket etmesini sağlar.
Bisiklete binmek, kaldırım boyunca onu itmekten çok daha kolaydır. Bu eylemsizlik yüzündendir.
Atalet nedir? | Kuvvet Nedir?
Atalet (eylemsizlik) nedir? Bu soruyu şöyle açıklayabiliriz.
Newton’un Birinci Yasası şöyle der:
Eğer bir cismin üzerine etki eden net/toplam kuvvet sıfır ise, durmakta olan bir cisim durmayı, hareket etmekte olan bir cisim ise aynı yönde ve hızda hareket etmeyi sürdürür.
Fizikte bu, “eylemsizlik” ya da “atalet” olarak tanımlanır. Eylemsizlik kelimesi hareket etmemek anlamına gelir.
Atalet (eylemsizlik) bir kuvvet değildir, ancak birşeylerin itilme veya çekilme şeklini değiştirir. Atalet, ağır bir nesnenin hareket etmek için daha fazla güç gerektirdiği anlamına gelir, ancak hareket ettikten sonra daha ileri hareket edecektir.
Bir dahaki sefere ebeveyninizle birlikte bakkalda olduğunuzda bunu deneyin. Yiyeceklerle dolu bir alışveriş sepetini itmenin ne kadar kolay olduğunu görürsünüz.
Daha ağır bir araba hareket etmeye başladığında, tutamaçları bırakabilirsiniz ama araba yine de ilerleyecektir. Çünkü daha ağır nesnenin daha fazla eylemsizliği vardır.
Kaynak (kuvvet nedir)
Benzer aramalar: Fnet nasıl bulunur, Hareket neye denir, Kuvvet ne demek, kuvvet nedir 4. Sınıf, Kuvvet birimi nedir, kuvvet nedir 5. Sınıf, Kuvvet ne ile ölçülür, dünya dan hareket eden net kuvvetle aynı özellikleri, Temas gerektiren kuvvetler, Kuvvet tanımı, Alınan yol ne demek, dengelenmiş kuvvet nedir, korunumlu kuvvet ,potansiyel enerji, merkezcil kuvvet, elektriksel kuvvet..
Bir önceki yazımız olan Elektrik Nedir? Elektrik Nasıl Üretilir? başlıklı makalemizde elektrik, nasıl üretilir ve nedir hakkında bilgiler verilmektedir.
