İklim Nedir? İklim Özellikleri Ve Küresel Isınma

İklim, belirli bir bölge ve dönem için genellikle 30 yıllık bir süre boyunca alınan ortalama hava koşuludur. İklim, hava ile aynı şey değildir daha ziyade belirli bir bölge için ortalama hava durumu modelidir. Hava, atmosferin kısa vadeli durumunu belirtir. Bu yazımızda iklim nedir, iklim özellikleri, iklim değişikliği ve küresel ısınma gibi konulardan bahsedeceğiz.

İklim Nedir?

İklim nedir? İklim , bir yerin uzun yıllar boyunca ortalama havasıdır. Hava sadece birkaç saat içinde değişebilirken, iklimin değişmesi yüzlerce, binlerce, hatta milyonlarca yıl alır. İklim kelimesinin kökeni Arapçadan gelmiştir ve Dünyanın herhangi bir yerindeki hava olaylarına bağlı olarak oluşan etkilerin uzun yılların ortalamasına dayanan durumu olarak tanımlanır.

İklim ile hava durumu arasındaki fark ise şöyle açıklanabilir: “İklim beklenen, hava durumu ise elde edilendir.”

İklim Özellikleri Nelerdir?

Dünya’nın iklimi Güneş’ten gelen enerjiye, Dünya okyanuslarının ve atmosferinin ısıyı verimli bir biçimde gezegen etrafında çevirmesine bağlıdır.

Dünya’nın hava sistemini harekete geçiren sıcaklık Güneş’ten gelir. Güneş ışığı Dünya’da parladığında bir kısmı, parlak beyaz bulutlar ve buz tabakaları tarafından yansıtılarak uzaya geri gönderilir.

Kalanı kara ve deniz tarafından emilir. Böylece kara ve deniz ısınır, sıcaklık ve infrared ışık yayar. Görünen ışık temiz havada parlarken, atmosferdeki karbondioksit gibi gazlar irfraredi tekrar Dünya’ya yansıtır. Buna sera etkisi denir.

Atmosferdeki karbondioksit sıcaklığı, bir seranın içindeki cam gibi hapseder. Bu etki olmadan Dünya’nın sıcaklığı ortalama -15 derece olabilirdi. Buz gezegeni kaplar ve insan hayatı var olmazdı. Dünya yüzeyine ulaşan Güneş ışığı miktarı enleme göre değişir.

Güneş ışığı ekvatorda fazla ve kutuplarda en azdır. Rüzgârlar sıcak havayı yüksek enlemlere taşırlar. İklim ayrıca okyanus akımlarından da etkilenir. Denizin üst kısmındaki iki metrelik bölüm bütün atmosferden daha fazla sıcaklık depolar.

Sıcak hava güneş ışınlarının en güçlü olduğu ekvatorda yükselir. Buradan kutuplara doğru hareket ederek soğuk havayı arkasında bırakır.

Okyanus akıntıları bu sıcaklığın bir kısmını kutuplara taşırken, Gulf Stream ve Atlantik Serbest Akıntısı Avrupa’nın ılıman iklimini sağlar. Okyanus sıcaklık depolarından uzaklarda, kıtanın iç kısımlarında uç kutuplardadır. Yani soğuk kışlar ve ,sıcak ve kurak yazlar.

Sekiz ana iklim bölgesi değişik sıcaklıklara ve yağış oranlarına sahiptir. Bu farklılıklar içlerinde bulunan bitki örtüsü türünü etkiler.

Yağmur ormanları bitki örtüsü, büyürken havadaki karbondioksiti emerek, küresel ısınmayı kontrol altına almaya yardımcı olur.

Güneş’ten gelen sıcaklık, suyun gezegen etrafında bir döngü içinde değişmesine neden olur. Suyun göllerden, nehirlerden ve denizden buharlaşmasına ve bitkilerin terlemesine ve böylelikle suyun atmosfere karışmasına neden olur.

Sıcak, nemli hava, tepelerin ve dağların üzerinde yükselirken veya soğuk havayla karşılaştığında soğur. Soğuyan hava içerdiği suyu buhar olarak tutamaz ve su damlaları bulutlar oluşturup yağar.

Yağmur akıntıları ve nehirleri besler, toprak tarafından yeraltı suyu olarak emilir. Su göllere, ormanlara ve denize dönerek döngüsünü tamamlar.

Cephe sistemleri soğuk ve sıcak havanın karşılaştığı yerlerdir. Bir soğuk cephe soğuk ve kuru havanın, sıcak havayı yolundan uzaklaştırdığı yerlerdir. Bir sıcak cephe genellikle bulut ve yağmur getirir. Soğuk hava, sıcak havayı iter ve yukarı kaldırır.

Ayrıca bunu da okuyabilirsiniz: Buzul Nedir? Buzulların Erimesi Ve Buzul Çağı

İklim Sistemi Nelerden Oluşur?

Atmosfer

Atmosfer dünyayı kaplar. Soluduğumuz havayı oluşturan ince bir karışık gaz tabakasıdır. Bu ince katman aynı zamanda Dünya’nın çok sıcak veya çok soğuk olmasına da yardımcı olur.

Okyanuslar

Okyanuslar, Dünya yüzeyinin yaklaşık yüzde 70’ini kaplar. Büyük boyutları ve termal özellikleri, çok fazla ısı depolamalarına izin verir.

Kara

Kara(arazi), Dünya yüzeyinin yüzde 27’sini kaplar ve arazi topografyası hava modellerini etkiler.

Buz

Buz, dünyanın en büyük tatlı su kaynağıdır. Antarktika ve Grönland’ın çoğu dahil olmak üzere Dünya yüzeyinin kalan yüzde 3’ünü kaplar. Buz, yüksek oranda yansıtıcı olduğu için iklimi düzenlemede önemli bir rol oynar.

Biyosfer

Biyosfer, herhangi bir canlı bitki, hayvan veya organizmayı destekleyen Dünya atmosferinin, toprağının ve okyanusların bir parçasıdır. İnsanlar dahil bitki ve hayvanların yaşadığı yerdir.

Hava Durumu Nedir?

Hava; sıcaklık, yağış, hava basıncı ve bulut gibi şeyler dahil olmak üzere herhangi bir zamanda atmosferin durumudur. Hava durumundaki günlük değişiklikler rüzgar ve fırtınalardan kaynaklanmaktadır. Mevsimsel değişiklikler, Dünya’nın güneş etrafında dönmesinden kaynaklanmaktadır.

Havayı Etkileyen Şeyler Nelerdir

Dünya yuvarlak olduğundan ve düz olmadığından, Güneş ışınları karaya ve okyanuslara eşit şekilde düşmez. Güneş, ekvatorun yakınında daha doğrudan ışınlarını verdiğinden bu bölgelere daha fazla sıcaklık getirir.

Bununla birlikte, kutup bölgeleri Güneş’e o kadar açılıdır ki, kış aylarında çok az güneş ışığı alırlar veya hiç almazlar, bu da daha düşük sıcaklıklara neden olur. Sıcaklıktaki bu farklılıklar, Güneş’ten gelen ısı enerjisini gezegene dağıtmak için büyük dönen akımlarda hava ve suyun huzursuz hareketini yaratır.

İklim Değişikliği Nedir?

Günlük ve yıllık hava değişimlerinin hepsinin Dünya sıcaklık ortalaması son yüzyılda yarım dereceden fazla değişmemiştir. 

Bazı iklim değişikliklerinin doğal sebepleri vardır. 17. yüzyılda hiç güneş lekesi görülmedi. Güneş geneli daha soğuktu ve bu da küçük buzul çağı olarak adlandırılan şeye neden oldu. O zamanlarda, Avrupa’nın nehirleri kışın dondu ve buz üzerinde don panayırları düzenlendi. 

Zamanın daha gerisine gidersek, daha büyük değişiklikler görürüz. Bunlarla ilgili birçok biçimde ipucu bulabiliriz. Ağaç halkaları iyi ve kötü büyüme sezonlarını kaydederler. Bu kayıtlardan MÖ 1450 yılı civarında, Güneş ışığını gölgeleyen bir volkanik patlamayla oluşmuş olabilecek bir dizi kötü kış geçirildiğini görüyoruz.

Kış mevsiminde, deniz karadan daha sıcaktır ve hava onun üzerinde yükselerek soğuk, kuru havayı güneye Himalayalar’a sürükler. Bu sıcak, nemli havanın okyanustan kuzey tarafa hareket etmesine neden olarak Güney Asya’ya yoğun yağış getirir; muson mevsimi.

Grönland ve Antarktika’da tortul göllerin katmanlarındaki kayıtlar daha da eski dönemleri gösteriyor. Oksijen izotopları oranı arasındaki değişiklikler, okyanus sıcaklığını ve kutuplardaki buz miktarını gösterebilir. Deniz kabuklarının içindeki karbon izotopları atmosferden ne kadar karbondioksit çekildiğini gösterir.

Yaklaşık 50 milyon yıl önce Dünya’da muhtemelen yüksek dağlar hariç hiç buz yoktu. Antarktika bitki örtüsüyle kaplıydı. Bundan önce, yaklaşık 100 milyon yıldan daha fazla, Dünya’nın iklimi günümüzdekinden daha sıcaktı ve gezegen dinozorlarla doluydu.

Ayrıca bunu da okuyabilirsiniz: Buzul Nedir? Buzulların Erimesi Ve Buzul Çağı

Küresel Isınma Nedir ve Özellikleri

Her iklim değişikliği doğal değildir. 1958’den bugüne bilim adamları, kirliliğin çok uzağındaki Hawaii’de bir dağda atmosferdeki karbondioksit oranını gözlemliyorlar. Her yıl oran artıyor. Ek karbondioksit çoğunlukla, kömür, doğal gaz ve petrol gibi fosil yakıtlarından geliyor. Yakma işlemi, milyonlarca yıl önce yaşayan organizmaların dokularında depolanan karbonun atmosfere bırakılmasına neden oluyor.

Ayrıca, Amazon’daki ormanların yanması da karbondiyoksit açığa çıkarıyor ve yokolmazlarsa karbondioksiti tüketecek olan ağaçların ve bitkilerin yok olmasına neden oluyor. Her yıl insan aktiviteleri atmosfere ce karbondioksit formunaa yaklaşık sekiz milyar ton karbon veriyor.

Yirminci yüzyıl boyunca, artan karbondioksit miktarı, sera etkisiyle küresel ısınmayı 0.5 derece artırdı. Metorologlar, iklimi modellemek ve gelecekteki iklim değişikliklerini tahmin etmek için süper bilgisayarlar kullanırlar.

Sonuç, iklimin önümüzdeki yüzyıl boyunca 2.5 santigrat derece artacağını öne sürüyor. Buzul çağından günümüze gerçekleşen değişiklikten daha fazla. Değişiklikler yerel bazda daha dramatik olacaktır. Kutup buzları eridikçe deniz seviyesi yükselebilir ve bu da sele neden olurkeng çöller daha kuru hale gelebilir ve sahil bölgeleri daha fırtınalı hale dönüşebilir.

Benzer aramalar: iklim nedir kısaca, iklim nedir özet, iklim nedir ödev, iklim nedir pdf, iklim nedir ve özellikleri, Dünyada kaç iklim var, İklim koşulları Ne demek, türkiye’de görülen iklim çeşitleri, Sıcak iklim nedir, iklim çeşitleri, iklim nedir makale.

Bir önceki yazımız olan Dünya Gezegeni Hakkında En İlginç ve Öğretici 40 Gerçek başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.